Tính đến ngày 20/10/2024, cả nước có 6.320/8.162 xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), trong đó có 156 xã khu vực III vùng dân tộc thiểu số và miền núi, 11 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo; 2.182 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 480 xã NTM kiểu mẫu. Có 296 đơn vị cấp huyện thuộc 58 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM, trong đó có 11 huyện được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao. Cả nước có 22 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có 100% xã đạt chuẩn NTM; 5 tỉnh (Nam Định, Đồng Nai, Hà Nam, Hưng Yên và Hải Dương) đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Theo đăng ký của các địa phương, dự kiến đến hết năm 2024, cả nước có khoảng 79-79,5% số xã được công nhận đạt chuẩn NTM. Trong đó có khoảng 38% xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 10% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; có 305 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, khoảng 18 huyện được công nhận đạt NTM nâng cao, không có huyện NTM kiểu mẫu; có thêm từ 01-02 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Về Chương trình mỗi xã một sản phẩm, đến nay, cả nước đã có 14.085 sản phẩm OCOP đạt 03 sao trở lên.

Về tiến độ giải ngân vốn ngân sách Trung ương thực hiện Chương trình đạt tỷ lệ thấp. Đến hết tháng 8/2024, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt 45% tổng kế hoạch vốn được giao, tỷ lệ giải ngân vốn sự nghiệp chỉ mới đạt 16,2% tổng dự toán thực hiện trong năm. Có 31 địa phương tỷ lệ giải ngân vốn sự nghiệp dưới 20%. Cùng với đó, tiến độ triển khai các mô hình chỉ đạo điểm thuộc các chuyên đề: Chương trình OCOP, phát triển du lịch nông thôn, chuyển đổi số, tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch... rất chậm.

Đến nay, vẫn còn 14 huyện nghèo thuộc 12 tỉnh “trắng xã NTM”. Theo báo cáo của các địa phương, dự kiến đến hết năm 2024, có khoảng 11 địa phương không hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ được giao trong năm.

Tại hội nghị, lãnh đạo các tỉnh đã báo cáo tình hình triển khai thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM của địa phương, nhất là những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Tại Nghệ An, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ cho biết: Lũy kế đến ngày 30/9/2024, toàn tỉnh có 320 xã/411 xã đạt chuẩn NTM; 101 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 16 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 9 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM; huyện Hưng Nguyên đã được Trung ương tổ chức bỏ phiếu công nhận đạt chuẩn năm 2023; có 212 thôn/bản đạt chuẩn NTM; có 609 sản phẩm được công nhận OCOP (đạt 3 sao trở lên) và có 02 sản phẩm tiềm năng 5 sao.

Năm 2024, toàn tỉnh phấn đấu có thêm 8 xã đạt chuẩn NTM; 36 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 10 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; 01 huyện đạt chuẩn NTM; 01 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao (Nam Đàn); bình quân tiêu chí cả tỉnh là 17.21 tiêu chí/xã.

Để đạt được mục tiêu đề ra, tỉnh đề nghị Trung ương tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện, bố trí nguồn lực để hỗ trợ huyện Nam Đàn phấn đấu đạt chuẩn huyện NTM kiểu mẫu vào năm 2025 theo kế hoạch đề ra. Đồng thời đề nghị Ban Chỉ đạo Trung ương đề xuất với Chính phủ, Quốc hội cho người dân ở các xã thuộc huyện nghèo khi đạt chuẩn NTM trong giai đoạn 2021-2025 được hưởng các chính sách thuộc huyện nghèo đến hết năm 2025 và có chính sách hỗ trợ cụ thể trong giai đoạn 2026-2030...

Trước khó khăn, vướng mắc của các địa phương, lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương cũng đã có trao đổi cụ thể về những nội dung kiến nghị, đề xuất trong đó có các vấn đề liên quan đến thực hiện tiêu chí về môi trường, đảm bảo an ninh trật tự, hỗ trợ kinh phí thực hiện Chương trình...

Để phấn đấu hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ năm 2024, làm nền tảng để phấn đấu hoàn thành mục tiêu của Chương trình giai đoạn 2021-2025, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đề nghị UBND, Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung, quyết liệt chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình ở tất cả các cấp, các ngành. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện, nâng cao chất lượng thẩm định địa phương đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Trong đó, khẩn trương rà soát, ban hành đẩy đủ các quy định cụ thể các tiêu chí, chỉ tiêu NTM, NTM nâng cao cấp xã, huyện đã được phân cấp theo quy định.

Tiếp tục chú trọng, quan tâm đến công tác duy tu, bảo dưỡng các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội; công tác duy trì bền vững kết quả và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM sau đạt chuẩn.

Đồng thời đề nghị các địa phương khẩn trương hoàn thành phê duyệt chi tiết dự án/đề án/kế hoạch thực hiện các mô hình thí điểm thuộc các chương trình chuyên đề xong trước ngày 30/11/2024.

Thực hiện hiệu quả, đồng bộ các giải pháp huy động nguồn lực, trong đó, huy động tối đa nguồn lực của địa phương để tổ chức triển khai Chương trình...

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan lưu ý tới đây sẽ diễn ra Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2025-2030 sẽ có biến động nhân sự nhất định ở các cấp làm ảnh hưởng đến công tác chỉ đạo, thực hiện Chương trình. Do vậy ngay từ bây giờ cần phải tập trung, quyết liệt triển khai thực hiện để hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra trong năm 2024 và giai đoạn 2021-2025.