Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký
Quyết định 711/QĐ-TTg ngày 24/7/2024 ban hành Kế hoạch thực hiện Quy
hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm
vật liệu xây dựng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Kế hoạch).
Phấn đấu thực hiện thăm dò và khai thác tối đa các khu vực khoáng sản đã được quy hoạch
Mục
tiêu của Kế hoạch nhằm triển khai thực hiện Quy hoạch thăm dò, khai
thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng thời
kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt tại Quyết định số 1626/QĐ-TTg ngày
15/12/2023 (Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng) đảm bảo hiệu
lực, hiệu quả. Cụ thể hoá các giải pháp nhằm thu hút các nguồn lực xã
hội để thực hiện Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng.
Phấn
đấu thực hiện thăm dò và khai thác tối đa các khu vực khoáng sản đã
được quy hoạch nhằm đảm bảo đủ nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và
dự trữ, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, phát triển
bền vững.
Bên cạnh đó, phân
công trách nhiệm cụ thể đối với các bộ, ngành và địa phương theo chức
năng, nhiệm vụ được giao để triển khai thực hiện các nội dung của Quy
hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng và tập trung giải quyết các vướng
mắc về cơ chế, chính sách nhằm thực hiện các đề án/dự án thăm dò, khai
thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng.
Theo
Kế hoạch, dự kiến tổng nhu cầu sử dụng đất cần thiết phục vụ công tác
thăm dò và khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng trên cả nước đến
năm 2050 khoảng 73.629 ha, trong đó giai đoạn 2021 - 2030 nhu cầu sử
dụng đất là 52.505 ha; giai đoạn 2031 - 2050 nhu cầu sử dụng đất là
21.124 ha.
Khuyến khích các doanh nghiệp trong nước đủ năng lực đóng vai trò chủ lực
Kế
hoạch nêu rõ, các nguồn lực và giải pháp cần phải thực hiện đồng bộ để
đảm bảo thực hiện tốt Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng. Trong
đó, về tài chính, cần rà soát, điều chỉnh kịp thời các loại thuế, phí,
lệ phí hợp lý theo nguyên tắc khuyến khích phát triển ngành, bảo đảm phù
hợp với thông lệ quốc tế và tính thống nhất của hệ thống chính sách,
bảo đảm hài hòa lợi ích giữa nhà nước, doanh nghiệp và người dân địa
phương nơi có khoáng sản được khai thác.
Về
đầu tư, cần phát huy nội lực, khuyến khích các doanh nghiệp trong nước
đủ năng lực đóng vai trò chủ lực tham gia thăm dò, khai thác và chế biến
các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng chiến lược, có trữ lượng lớn.
Về
nguồn vốn, vốn đầu tư cho các dự án thăm dò, khai thác và chế biến các
loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng ngoài một phần vốn của ngân sách
nhà nước, chủ yếu do doanh nghiệp tự bảo đảm bằng nguồn vốn tự có, vốn
vay thương mại trên thị trường tài chính, vốn huy động từ các nguồn
khác.
Cụ thể, ngân sách nhà nước bảo
đảm kinh phí cho việc đánh giá thực hiện quy hoạch; rà soát, điều chỉnh
quy hoạch; công bố quy hoạch; xây dựng, đồng bộ hóa, quản lý, vận hành,
khai thác và nâng cấp hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về
quy hoạch. Đồng thời, hỗ trợ kinh phí cho hoạt động nghiên cứu khoa học,
đào tạo nguồn nhân lực, áp dụng công nghệ tiên tiến trong thăm dò, khai
thác và chế biến khoáng sản nhằm sử dụng tiết kiệm và có hiệu quả nguồn
tài nguyên khoáng sản không tái tạo phù hợp với Chương trình Khoa học
và Công nghệ trọng điểm cấp quốc gia phục vụ đổi mới, hiện đại hóa công
nghệ khai thác và chế biến khoáng sản được Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt.
Bên cạnh đó, nguồn kinh phí
cho việc thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm
vật liệu xây dựng từ các nguồn tài chính hợp pháp của các tổ chức, cá
nhân và các quỹ đầu tư trong nước, nước ngoài theo quy định pháp luật.
Sử dụng hiệu quả tài nguyên, tiết kiệm năng lượng
Về
khoa học, công nghệ, theo Kế hoạch, đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa
học trong thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản nhằm thu
hồi tối đa khoáng sản chính, khoáng sản đi kèm và khoáng sản có chất
lượng thấp.
Bên cạnh đó, đầu tư đổi
mới công nghệ, sử dụng thiết bị tiên tiến, hiện đại trong thăm dò, khai
thác và chế biến khoáng sản nhằm sử dụng hiệu quả tài nguyên, tiết kiệm
năng lượng, bảo đảm an toàn lao động và bảo vệ môi trường.
Ứng
dụng, phát triển nền tảng số nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu số,
xây dựng bản đồ số hóa phục vụ công tác nghiên cứu, hoạt động thăm dò,
khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng; thường
xuyên cập nhật, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến trong hoạt động
thăm dò, khai thác và chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng theo
hướng đáp ứng các tiêu chí kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, carbon thấp,
hướng tới phát thải ròng về '0' vào năm 2050.
Củng
cố, xây dựng nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ của các tổ chức
trong lĩnh vực tài nguyên khoáng sản làm vật liệu xây dựng, đáp ứng các
nhu cầu về nghiên cứu, điều tra cơ bản; xây dựng được mạng lưới các tổ
chức khoa học và công nghệ trong lĩnh vực đủ năng lực hội nhập quốc tế,
gắn kết chặt chẽ với giáo dục - đào tạo, sản xuất - kinh doanh. Nâng cao
chất lượng và hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ, đẩy mạnh hợp
tác quốc tế, tiếp thu, áp dụng các công nghệ, tiến bộ khoa học kỹ thuật
mới, hiện đại trên thế giới.
Ưu tiên cấp giấy phép khai thác khoáng sản gắn liền với dự án đầu tư nhà máy chế biến, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng
Phó
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ
quan liên quan (nếu cần) tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch thực hiện
Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng theo tiến độ đã được phê
duyệt; chủ trì và phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, các bộ ngành
liên quan và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức hội nghị xúc tiến hoạt
động đầu tư thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng theo quy
hoạch.
Bộ Xây dựng tổ chức đánh giá
thực hiện kế hoạch thực hiện Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây
dựng, báo cáo Thủ tướng Chính phủ định kỳ hoặc đột xuất theo yêu cầu.
Căn cứ báo cáo đánh giá thực hiện quy hoạch, trình Thủ tướng Chính phủ
xem xét, phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu
xây dựng (nếu cần) để phù hợp với tình hình và điều kiện thực tế.
Bộ
Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan để rà soát, cập
nhật, hiệu đính các nội dung liên quan trong quá trình triển khai Quy
hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng như: Tên mỏ/địa danh khu vực
khoáng sản; tên loại khoáng sản, mục đích sử dụng khoáng sản; ranh giới,
tọa độ, diện tích khu vực khoáng sản; đơn vị tính; tài nguyên, trữ
lượng thăm dò; trữ lượng huy động vào khai thác; công suất khai thác; dự
án khai thác, chế biến khoáng sản; kỳ quy hoạch và các thông tin, dữ
liệu cần thiết khác đảm bảo không làm thay đổi mục tiêu, định hướng tổng
quát của Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng; tổng hợp, báo cáo
Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Bộ
Xây dựng phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp
tỉnh có liên quan trong việc cấp giấy phép hoạt động khoáng sản, trong
đó ưu tiên việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản gắn liền với dự án
đầu tư nhà máy chế biến, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng; phối
hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong quá
trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật liên quan (Luật Khoáng sản sửa
đổi, Luật Quy hoạch sửa đổi) để tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho
việc thực hiện Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng.
Bộ Xây dựng tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng theo thẩm quyền.
Tạo điều kiện cho các đề án/dự án thăm dò, khai thác sớm triển khai thực hiện
Bộ
Tài nguyên và Môi trường có kế hoạch trình Thủ tướng Chính phủ ban hành
danh mục đấu giá, không đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với các
khu vực khoáng sản nằm trong Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng
làm cơ sở cho việc cấp giấy phép hoạt động khoáng sản nhằm đảm bảo tính
khả thi của quy hoạch.
Bộ Tài nguyên
và Môi trường chủ trì, phối hợp với bộ ngành, địa phương và các cơ quan
liên quan ban hành theo thẩm quyền các văn bản hướng dẫn để tháo gỡ
những vướng mắc trong quản lý nhà nước về khoáng sản, đặc biệt là việc
giải quyết thủ tục cấp giấy phép hoạt động khoáng sản làm vật liệu xây
dựng nhằm tạo điều kiện cho các đề án/dự án thăm dò, khai thác sớm triển
khai thực hiện. Đối với những vấn đề phát sinh, vượt thẩm quyền, Bộ Tài
nguyên và Môi trường đề xuất giải pháp xử lý, báo cáo Thủ tướng Chính
phủ.
Bộ Tài nguyên và Môi trường phối
hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng trong quá trình thẩm định, cấp phép thăm
dò, khai thác và phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường đảm bảo
đúng với Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng đã được phê duyệt.
Bộ
Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định hình thức hạn chế, cấm hoặc tạm
thời cấm hoạt động khoáng sản đối với các khu vực khoáng sản làm vật
liệu xây dựng có tính chất đặc thù để thực hiện các dự án, công trình
cấp bách, quan trọng, vì lợi ích quốc gia, công cộng trên nguyên tắc đảm
bảo việc thu hồi, bảo vệ tài nguyên khoáng sản và thực hiện đầy đủ
nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
Bộ
Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh
nơi có khoáng sản chỉ đạo việc khoanh định chính xác tọa độ khép góc các
khu vực khoáng sản sẽ cấp phép nhằm giảm thiểu diện tích chiếm đất do
ảnh hưởng của các dự án khai thác mỏ, đảm bảo vẫn nằm trong tọa độ khép
góc của khu vực có khoáng sản đã quy hoạch, đồng thời xác định, loại bỏ
các khu vực không chứa khoáng sản hoặc có khoáng sản trữ lượng không tập
trung, phân tán, hàm lượng trữ lượng thấp (khai thác không có hiệu quả
kinh tế)...
Tuệ Văn
Nguồn: baochinhphu.vn (24/7/2024).